„Gdyby odłożyć na bok antyczny kostium, w jaki udrapowano bohaterów <Sofiówki>, to okaże się, że za filozoficzną polemiką atomistów i zwolenników mitologii, stoją gorące spory nowożytności. Wywłaszczenie z religii, które Przybylski wskazuje jako przyczynę etycznego kryzysu bohatera, dokonało się bowiem już w antyku, i to za sprawą myślicieli, których oświecenie uznało za swoich patronów.

Na schyłek cywilizacji jońskiej przypadło również pierwsze w Europie odrodzenie religijne zainicjowane przez orfików i pitagorejczyków, stanowiące reakcję ma szerzący się wśród elit sceptycyzm. Antyczny kontekst okazuje się więc jak najbardziej na miejscu, by oddać ideowe skomplikowanie schyłku XVIII wieku”.

Fragment tekstu „<Sofiówka> Stanisława Trembeckiego wobec tradycji...”