„Gdyby odłożyć na bok antyczny kostium, w jaki udrapowano bohaterów <Sofiówki>, to okaże się, że za filozoficzną polemiką atomistów i zwolenników mitologii, stoją gorące spory nowożytności. Wywłaszczenie z religii, które Przybylski wskazuje jako przyczynę etycznego kryzysu bohatera, dokonało się bowiem już w antyku, i to za sprawą myślicieli, których oświecenie uznało za swoich patronów.

Przesytowi mówienia o wartościach towarzyszy częste utożsamienie ich z dogmatyzmem. Sytuację tę uzasadniają konkretne zdarzenie społeczne, kiedy to forsując własne przekonania równocześnie deklaruje się realizację jakiegoś jednego, określonego systemu wartości.